ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

Η Θεσσαλονίκη, η «συμβασυλεύουσα» πόλη κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων, ήταν μια μεγάλη και σπουδαία πόλη. Είχε πολλά μνημειώδη κτίρια, κάστρα και πύργους και θαυμαστές εκκλησίες. Όλες οι βυζαντινές εκκλησίες βρίσκονται στο κέντρο της πόλης, εντός των τειχών. Όλες χτίστηκαν μεταξύ του 323 και 1100 μ.Χ. και κάποιες από τις σημερινές εκκλησίες καταλαμβάνουν μόνο τμήματα από τα αρχικά κτίρια λόγω των ποικίλων καταστροφών που υπέστησαν εξαιτίας σεισμών, επιδρομών ή πυρκαγιών.

 

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ο 'Aγιος Δημήτριος, ο πολιούχος 'Aγιος της πόλης, υπήρξε στρατηγός του Ρωμαϊκού στρατού. Καθώς εκχριστιανίστηκε, κατά τη διάρκεια των διώξεων από το Διοκλητιανό και το Γαλέριο το 303 μ.Χ. βασανίστηκε και μαρτύρησε.

Ύστερα από 20 χρόνια, το 323 μ.Χ. ο Χριστιανισμός αναγνωρίστηκε ως μία από τις επίσημες θρησκείες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εκείνο το χρόνο οι Χριστιανοί έχτισαν μια μικρή εκκλησία στο σημείο όπου μαρτύρησε ο 'Aγιος. Έναν αιώνα αργότερα μια μεγαλύτερη εκκλησία χτίστηκε εκεί. Δυστυχώς εκείνη η εκκλησία καταστράφηκε από πυρκαγιά οι Χριστιανοί όμως σύντομα την ξανάχτισαν.

Κατά τη διάρκεια της μεγάλης πυρκαγιάς του 1917, η εκκλησία σχεδόν καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Τότε ανακαλύφθηκε η υπόγεια κρύπτη. Αυτή η κρύπτη ήταν το μέρος των Ρωμαϊκών λουτρών όπου ο 'Aγιος είχε φυλακιστεί και μαρτύρησε.

Η σημερινή εκκλησία εγκαινιάστηκε το 1958. Είναι μια μεγάλη εκκλησία βασιλικού ρυθμού χωρισμένη με 4 κιονοστοιχίες σε 5 διαδρόμους. Στην εκκλησία υπάρχουν ψηφιδωτά και τοιχογραφίες του 7ου αιώνα, οι οποίες διασώθηκαν από την πυρκαγιά και διακοσμούν τις επιφάνειες ορισμένων τοίχων.

Ο 'Aγιος Δημήτριος γιορτάζεται στις 26 Οκτωβρίου. Είναι μια σημαντική γιορτή καθώς η πόλη γιορτάζει τον πολιούχο της. Την προηγούμενη ημέρα γίνεται η επίσημη περιφορά της ιερής εικόνας του Αγίου. Οι επίσημες δημοτικές και κρατικές αρχές και ο λαός συνοδεύουν την περιφορά της εικόνας δια μέσου της πόλης.

 

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Η εκκλησία αυτή η οποία χτίστηκε τον 8ο αιώνα, αποτελεί ένα από τα πιο σπουδαία μνημεία της πόλης. Αποτελεί μια μνημειώδη και εντυπωσιακή εκκλησία και είναι παρόμοια με την εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Χτίστηκε το 720 και αφιερώθηκε στη σοφία του Θεού.

Είναι μια μεγάλη εκκλησία βασιλικού ρυθμού με τρούλο. Το εξαιρετικό και μεγαλοπρεπές ψηφιδωτό του τρούλου χρονολογείται από τον 9ο αιώνα. Αναπαριστά την Ανάληψη του Χριστού. Η μορφή Του καταλαμβάνει το χώρο του τρούλου και είναι περιτριγυρισμένος από την Παρθένο Μαρία και τους 12 Απόστολους. Η Αγία Σοφία γιορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου.

Η εκκλησία αυτή, όπως όλες σχεδόν οι Βυζαντινές εκκλησίες της Θεσσαλονίκης, μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τζαμί το 1523.

 

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΔΑΒΙΔ

Αυτή η μικρή εκκλησία που βρίσκεται στις παλιές συνοικίες της πόλης θεωρείται ότι είναι ένα κτίσμα του 5ου αιώνα. Σ' αυτή τη μικρή και ταπεινή εκκλησία βρίσκεται ένα εξαιρετικό ψηφιδωτό στο άνω μέρος της αψίδας του ιερού. Το ψηφιδωτό αναπαριστά τον Ιησού Χριστό όπως περιγράφεται στο όραμα του προφήτη Ιεζεκιήλ. Ο Χριστός παρουσιάζεται μέσα στο μεγαλείο του και περιστοιχίζεται από τα σύμβολα των Ευαγγελιστών μαζί με τους προφήτες.

Η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί το 1430. Σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις οι Χριστιανοί προκειμένου να προστατέψουν το εξαιρετικό ψηφιδωτό, το κάλυψαν με δέρμα και με μια στρώση ασβέστη. Έτσι το θαυμάσιο ψηφιδωτό παρόλα τα χρόνια που πέρασαν διατηρήθηκε σε πολύ καλή κατάσταση.

Οι Τούρκοι, όταν αποφάσισαν να μετατρέψουν το ναό σε τζαμί, άλλαξαν την αυθεντική του μορφή. Έχτισαν ένα μιναρέ έξω από την εκκλησία και σοβάντισαν τους τοίχους. Το 1921, κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης, οι εργάτες ανακάλυψαν το μωσαϊκό κάτω από το στρώμα του δέρματος.

 

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ

Είναι η μοναδική εκκλησία στο εμπορικό κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές υπήρχε μια αρχαιότερη εκκλησία του 8ου αιώνα στο ίδιο σημείο που βρίσκεται και η σημερινή εκκλησία. Αυτή η παλιά εκκλησία, αλλά και αυτή που χτίστηκε αργότερα, καταστράφηκαν εντελώς από μια σειρά πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν στην περιοχή κατά τη διάρκεια των χρόνων. Ο Ιωάννης Καυταντζόγλου  υποστήριξε την αναστήλωση του καμένου ναού.

Η σημερινή εκκλησία χτίστηκε το 1890 με ένα ολότελα νέο σχέδιο. Μόνο δύο κίονες και κάποια μαρμάρινα γλυπτά που είχαν διασωθεί από τη τελευταία φωτιά, ενσωματώθηκαν στην καινούρια εκκλησία. Ο 'Aγιος Μηνάς γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου.

Όταν η Θεσσαλονίκη ελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1912 η μεγαλοπρεπής εορταστική ακολουθία πραγματοποιήθηκε στην εκκλησία του Αγίου Μηνά.

'Aλλες Βυζαντινές εκκλησίες στη Θεσσαλονίκη είναι η εκκλησία της Παναγίας Χαλκέων έργο του 1028, επίσης η Εκκλησία των 12 Αποστόλων η οποία έχει την πιο πλούσια διακόσμηση από όλα τα μεσαιωνικά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Η Μονή των Βλατάδων χτίστηκε περίπου το 1330 στο σημείο όπου ο Απόστολος Παύλος κήρυξε στους Θεσσαλονικείς το 49 μ.Χ.

 

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣOΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

www.dalton.org

http://www.infoplease.com

http://www.rollins.edu/Foreign_Lang

http://www.iconsexplained.com