ΗΡΟΔΟΤΟΣ (480-420 π.Χ)

 

Ο αρχαίος ιστορικός Ηρόδοτος γεννήθηκε στην Αλικαρνασσό* το έτος 480 π.Χ. Ξεκίνησε ως περιηγητής και ερευνητής να επισκέπτεται διάφορα μέρη του τότε γνωστού κόσμου μεταξύ άλλων τη χώρα των Κόλχων μέχρι τη Σκυθία, την Μικρά Ασία τον Πόντο μέχρι και την Κριμαία, τη Συρία, τη Βαβυλωνία και την Αίγυπτο και φυσικά όλη την Ελλάδα. Έμεινε αρκετά χρόνια στην Αθήνα όπου συνδέθηκε φιλικά με τους μεγάλους άνδρες της εποχής, τον Περικλή και τον Σοφοκλή και μαζί με τον Πρωταγόρα ίδρυσαν περί το 443 π.Χ την αποικία των Θουρίων στην κάτω Ιταλία. Στη αποικία αυτή πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, για τα οποία υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες. Πέθανε περίπου το 420 π.Χ.

Ο Ηρόδοτος έγραψε ένα μεγάλο σύγγραμμα με τίτλο «παγκόσμια ιστορία». Το έργο του καλύπτει μια ευρεία περίοδο 320 ετών που φτάνει μέχρι και το 479 π.Χ. Οι Αλεξανδρινοί μελετητές χώρισαν το έργο του σε εννέα βιβλία και έδωσαν στο καθένα το όνομα μιας από τις εννέα Μούσες. Στα πρώτα τέσσερα βιβλία παρουσιάζει το σχηματισμό και την αύξηση της περσικής δύναμης, στο πέμπτο και έκτο τις πρώτες συγκρούσεις των Περσών με τους Έλληνες της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο τελευταίο μέρος του έκτου και σε ολόκληρα τα δύο επόμενα βιβλία περιγράφει τις δύο μεγάλες εκστρατείες των Περσών που κατέληξαν, η πρώτη στη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ) και η άλλη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ). Τέλος στο ένατο βιβλίο αναφέρεται στις άλλες πολεμικές δραστηριότητες των Ελλήνων εκείνης της εποχής.

Για τη συγγραφή του έργου του χρησιμοποίησε τα έργα των λογογράφων, τα αρχεία των πόλεων και κάθε άλλη επίσημη αναγραφή και τέλος συλλογές χρησμών. Κύρια όμως πηγή του έργου του αποτέλεσαν οι προφορικές μαρτυρίες και παραδόσεις και η προσωπικές αναζητήσεις.

Οπωσδήποτε το έργο του δεν περιορίζεται μόνο στην αφήγηση μαχών, αλλά αναλύει ήθη, έθιμα, θρησκευτικές δοξασίες και θεωρίες για τη διακυβέρνηση μιας πολιτείας, παράλληλα προβάλλει δε τη σημασία της ελευθερίας των πολιτών στα πλαίσια του νόμου για τη σωστή λειτουργία του πολιτεύματος.

Έχοντας ως βάση του έργου μια τεχνική, που ο ίδιος ονόμασε «Ιστορίης απόδεξις», χρησιμοποιώντας την αυτοψία, την έρευνα και την κριτική, ο Ηρόδοτος ήταν από τους πρώτους ιστορικούς που επέδειξαν ένα επιστημονικό πνεύμα στην καταγραφή της ιστορίας. Για το λόγο αυτό ο διάσημος ρωμαίος συγγραφέας και πολιτικός Κικέρωνας (106-43 π.Χ) τον ονόμασε «πατέρα της ιστορίας».

 

  *Αλικαρνασσός, σημερινό Μποντρούμ (Bodrum) : Πόλη των νοτίων παραλίων της Μικράς Ασίας.